Viêm tai ứ dịch ở trẻ em là bệnh viêm tai màng nhĩ đóng kín, thường gặp ở trẻ em từ 1-3 tuổi. Bệnh tiến triển âm thầm, ít triệu chứng nên thường không được phát hiện kịp thời, để lại hậu quả xấu về nghe, từ đó ảnh hưởng tới sự phát triển ngôn ngữ cũng như khả năng học tập và phát triển trí tuệ ở trẻ.
Là tình trạng viêm niêm mạc tai giữa kèm theo sự có mặt của tiết dịch trong hòm tai. Về mặt thời gian có thể xếp thành ba thể:
Thể 1: thể cấp tính xảy ra trong thời gian 3 tuần trở lại
Thể 2: thể bán cấp, bệnh kéo dài từ 3 tuần đến 3 tháng
Thể 3: thể mạn tính khi bệnh kéo dài trên 3 tháng
Nguyên nhân gây viêm tai ứ dịch
- Tắc vòi nhĩ: tắc vòi nhĩ dẫn đến mất không khí trong hòm tai do đó áp lực âm tính, vì vậy dịch thấm vô trùng.
- Viêm do vi khuẩn (40% có mặt vi khuẩn trong viêm tai ứ dịch), Giả thuyết này dựa trên các nghiên cứu có vi khuẩn trong dịch cấy ở hòm tai hoặc tăng cao lượng kháng thể kháng khuẩn Staphylococcus pneumoniae, Hemophylus influenzae và Disphteroides.
- Viêm do virus: Một số các nghiên cứu ủng hộ giả thuyết do căn nguyên adenovirus: virus giống cúm typ 1,2,3; herpes; adeno-virus; coxsaki b4…
- Viêm do dị ứng
Dấu hiệu chuẩn đoán viêm tai ứ dịch ở trẻ em
Dấu hiệu viêm tai ứ dịch chủ yếu là giảm thính lực tùy theo lứa tuổi mà có biểu hiện khác nhau.
Ở trẻ nhỏ: việc phát hiện viêm tai ứ dịch khi khám nằm trong bệnh cảnh bị nhiễm trùng đường hô hấp trên là phổ biến nhất. Ngoài ra, còn phát hiện được khi cha mẹ phàn nàn:
- Trẻ nhỏ không quay đầu về phía có âm thanh.
- Trẻ đáp ứng chậm hoặc giảm với việc học và phát triển ngôn ngữ.
Ở trrẻ lớn: viêm tai ứ dịch được phát hiện khi trẻ nghe ở lớp không rõ hoặc có khó chịu trong tai. Vì vậy, cha mẹ hoặc thầy cô giáo nhận thấy trẻ có những biểu hiện không bình thường khi nghe hoặc viết chính tả nên cho trẻ đi khám sức nghe.
Biểu thiện viêm tai ứ dịch khi khám soi tai thấy điển hình là màng tai có màu hổ phách, có các vân mạch, thường co lõm nhưng đôi khi màng tai lồi phồng. Hình ảnh màng tai rất đa dạng, có thể thấy:
- Màng tai như bình thường hoặc mất bong.
- Hình ảnh mức nước hoặc có bóng khí nước phía sau màng tai.
- Màng tai co lõm nhẹ, mất bóng.
- Màng tai co lõm với cán xương búa ngắn lại, mấu ngắn nhô ra.
- Màu trắng sữa ở phần dưới với một vài vân mạ
- Hiếm hơn: màu xám xanh của màng tai.
- Màu trắng phấn với một vài nốt trắ
- Thay đổi hoặc mất tam giác sáng.
- Khi khám thấy giảm hoặc mất di động màng tai với speculum SIEGLE.
Biểu thiện viêm tai ứ dịch khi khám vòm họng: kiểm tra VA viêm, quá phát.
Biểu thiện viêm tai ứ dịch khi khám mũi xoang: kiểm tra thấy tồn tại một ổ viêm tiềm tàng.
Điều trị viêm tai ứ dịch ở trẻ em
Nguyên tắc điều trị:
Cần phân biệt các nguyên nhân của viêm tai ứ dịch: thứ phát sau rối loạn chức năng vòi hoặc tắc vòi nhĩ; do yếu tố miễn dịch và nhiễm trùng đóng vai trò chủ yếu; do nguyên nhân chảy vòi nhĩ có rối loạn vận mạch, phù nề niêm mạc, tràn dịch và tắc vòi.
Điều trị viêm tai ứ dịch ở trẻ em toàn diện, kết hợp: toàn thân, tại chỗ.
Điều trị nội khoa ưu tiên trước, nếu thất bại mới điều trị ngoại khoa.
Sử dụng thuốc điều trị viêm tai ứ dịch ở trẻ em
Điều trị toàn thân
- Sử dụng kháng sinh 7-10 ngày, một số loại kháng sinh điều trị viêm tai ứ dịch phổ biến như: Ampicillin, Cephalosporin, Macrolide. Lưu ý tránh các kháng sinh độc với tai.
- Thuốc kháng viêm trị viêm tai ứ dịch thường dùng như: corticoid 5mg/kg/ngày trong 2-5 ngày.
- Thuốc chống phù nề, tiêu dịch nhầy dùng điều trị viêm tai ứ dịch là: Maxilase, Rhinathiol, Mucomys, …
- Kết hợp điều trị cơ địa: giảm mẫn cảm đặc hiệu, kháng histamin.
Điều trị tại chỗ
- Làm thông thoáng đường thở trên: vệ sinh mũi hàng ngày cho trẻ bằng thuốc rửa mũi, xịt nước muối biển (Sterimar), thuốc co mạch (Otrivil, Coldi B).
- Làm các nghiệm pháp Valsalva mỗi ngày hoặc thông vòi nhĩ mỗi tuần cách này hiệu quả trong trường hợp viêm tai giữa tiết dịch ít.
- Điều trị phẫu thuật khi thuốc trị viêm tai ứ dịch ở trẻ em không đáp ứng.
- Chích rạch màng nhĩ
- Đặt thông khí quang màng nhĩ
- Nạo V.A
Biên chứng viêm tai ứ dịch:
Viêm tai ứ dịch có thể tự khỏi trong vòng 10-20 ngày hoặc sau khi được điều trị đúng. Sức nghe được phục hồi. Nhưng nếu không điều trị kịp thời bệnh cũng có thể gây ra các biến chứng như:
- Nhiễm trùng: viêm tai ứ dịch có thể gây bội nhiễm và chích rạch màng tai có dịch mủ nhầy chảy ra. Khi dịch chảy ra, sức nghe được cải thiện nhưng khi màng tai kín lại, sức nghe lại giảm. Viêm tai ứ dịch sẽ trở thành viêm tai mủ nhầy mạn tính gây thủng màng tai và chảy dịch kéo dài.
- Tình trạng cơ dính trong hòm tai: hình thành túi có lõm màng tai theo mức độ. Chuỗi xương xon bị xơ dính làm giảm sự di động của màng tai và chuỗi xương con, đôi khi chuỗi xương con bị gián đoạn do tiêu xương thường xảy ra ở cành dài xương đe.
- Xơ nhĩ: màng tai hình thành những mảng trắng ở lớp liên kết.
- Cholesteatome: sự tạo thành tuisc lõm đặc biệt ở màng chùng sẽ hình thành theo cơ chế bệnh sinh của cholesteatoma
- Màng tai xanh: hình thành u hạt chứa cholesterin và cặn lắng có sắc tố sắt tạo nên màu của màng tai. Dịch ứ trong tai giữa có màu socola.
Cách phòng tránh bệnh viêm tai ứ dịch trẻ em
Giữ ấm cho trẻ, không để trẻ bị viêm đường hô hấp trên kéo dài. Vệ sinh mũi họng và làm thông thoáng mũi khi trẻ bị những đợt viêm mũi họng cấp
Nếu trẻ bị VA hay amidan phì đại gây tắc nghẽn đường hô hấp gây viêm nhiễm tái phát nhiều lần nên nạo VA và cắt amidan
Khám tai mũi họng định kỳ cho trẻ từ 6 tháng tuổi trở leen đẻ phát hiện và điều trị sớm viêm tai thanh dịch
THĂM KHÁM Ở ĐÂU AN TOÀN, UY TÍN VÀ HIỆU QUẢ
Phòng khám Tai – mũi – họng, bệnh viện đa khoa Bảo Sơn với hệ thông máy móc hiện đại cùng đội ngũ bác sỹ chuyên khoa giỏi, đội ngũ kỹ thuật viên chu đáo tận tình và dày dặn kinh nghiệm. Phòng khám Tai – mũi – họng, bệnh viện đa khoa Bảo Sơn hiên đang là địa chỉ thăm khám và điều trị đáng tin cậy trên địa bàn tỉnh Nghệ An, nhất là trên địa bàn Yên Thành.
Khi Bạn có bất kỳ nhu cầu thăm khám nào, bạn có thể đến Bệnh viện đa khoa Bảo Sơn để thực hiện bởi đội ngũ bác sĩ chuyên khoa giỏi, phương pháp chữa bệnh hiện đại, cơ sở vật chất và điều kiện thăm khám đạt tiêu chuẩn, mức chi phí hợp lý,…
Hotline: 096.1415186
Fanpage: https://www.facebook.com/benhviendakhoabaoson
